آیه ولایت (علوم قرآنی)آیه ولایت به آیه ۵۵ مائده، درباره ولایت علی علیه‌السّلام اطلاق می‌شود. ۱ - منظور از آیه ولایتبه آیه ۵۵ سوره مائده "آیه ولایت" می‌گویند: (انما ولیکم الله ورسوله والذین آمنوا الذین یقیمون الصلاة ویؤتون الزکاة وهم راکعون)؛ "ولی شما تنها خدا و پیامبر اوست و کسانی که ایمان آورده‌اند همان کسانی که نماز برپا می‌دارند و در حال رکوع زکات می‌دهند". ۲ - شأن نزولبسیاری از مفسران و محدثان در شان نزول این آیه گفته‌اند این آیه در شان حضرت علی علیه‌السّلام نازل شده است. سیوطی در الدر المنثور در ذیل آیه از ابن عباس نقل می‌کند که علی علیه‌السّلام در رکوع نماز بود که سائلی کمک خواست؛ آن حضرت انگشترش را به او صدقه داد. پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم از او پرسید: چه کسی این انگشتر را به تو داد؟ سائل به علی علیه‌السّلام اشاره کرد و گفت: آن مرد که در حال رکوع است. در این هنگام، آیه (انما ولیکم الله ورسوله…) نازل شد. همین معنا در کتاب اسباب النزول واحدی نقل شده است. جارالله زمخشری در کتابش می‌گوید: این آیه درباره علی علیه‌السّلام نازل شده است. فخر رازی ، حاکم حسکانی و بسیاری دیگر از دانشمندان اهل سنت نیز این شان نزول را نقل کرده‌اند. ۳ - دلالت آیه بر ولایت حضرت علیاین آیه، آشکارا بر خلافت و امامت امیرمؤمنان علی علیه‌السّلام دلالت دارد؛ زیرا در این آیه بر مسئله "ولی" تکیه، و علی علیه‌السّلام به عنوان ولی مسلمانان معرفی شده است. [۲]
مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، روش تازه‌ای در تفسیر موضوعی قرآن، ج۹، ص۲۰۱-۲۱۳.
[۳]
صدرحاج سیدجوادی، احمد، دائرة المعارف تشیع، ج۱، ص۲۵۳.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «آیه ولایت». |